زيتون | اين ميوه پرخاصيت و پرطرفدار
زيتون (Olive) با نام علمي Olea europaea شامل تقريباً ۲۰ گونه درخت كوچك از خانواده زيتونيان بوده و در جهان كهن از حوزه درياي مديترانه، شمال آفريقا، جنوب شرقي آسيا، شمال تا جنوب چين، اسكاتلند و شرق استراليا پراكندگي گستردهاي داشتهاند.
آنها هميشه سبز داراي برگهايي كوچك و يكپارچه هستند كه روبروي هم قرار گرفتهاند. ميوه اين گياه يك شفت است.
تخمين دقيق زماني كه زيتون از حالت وحشي خارج شد، تحت كنترل كشاورزان درآمد و به صورت ميوهٔ باغي مورد استفاده قرار گرفت، ممكن نيست.
اشارات فراواني كه در انجيل دربارهٔ اين گياه و توليد آن وجود دارد و فراواني ضمني آن در سرزمين كنعان و منطقهاي در سوريه، كه هميشه زيتون براي اقتصاد ساكنين آن مهم بودهاست، موجب اين نتيجهگيري ميشود كه سوريه محل تولد زيتون پرورش يافتهاست.
احتمالاً در آغاز، يك گونه اصلاح شده به دست تعدادي از فرقه كوچك سامي افتاد و به تدريج در قبايل اطراف نيز گسترش يافت و با حداقل تلاش به ميزان بسيار زيادي پرورش يافت.
اين ماده روغني در آب و هواي خشك شرق، مادهاي بسيار حياتي براي سلامتي بهشمار ميرفت و ميوه اين درخت در آن دوران ابتدايي در بين جنگجويان بربري نمادي از صلح و حسن نيت بود.
دوراني بعد و همزمان با توسعه سازمانهاي دريايي اين روغن بهعنوان يكي از اقلام تجاري به كشورهاي آسياي صغير و مناطق دريايي انتقال يافت و بيترديد گياه زيتون نيز در پي آن گسترش يافت.
خواص زيتون سبز بيشتر است يا زيتون سياه ؟
زيتون جزء ميوه اي پرطرفدار است كه طعم بسيار خوبي دارد و از ارزش غذايي بالايي نيز برخوردار است، مصرف زيتون فوايد بسياري هم براي سلامت بدن انسان به همراه دارد.
بررسي خواص و فوايد زيتون براي سلامت بدن و درمان بيماري ها
زيتون يكي از ميوه هاي شناخته شده و مفيد براي سلامتي است. با اين حال، بيشتر مردم با فوايد سلامتي زيتون هاي سبز آشنا هستند.
اما بيشتر آنها هيچ نظري در مورد وجود زيتون هاي سياه ندارند. اما آيا ميدانيد كه زيتون هاي سبز و هم زيتون هاي سياه از يك نوع هستند.
همانطور كه ميدانيد؛ زيتون هاي سياه و هم زيتون هاي سبز از انواع مشابهي ميآيند. تنها چيزي كه آنها را متفاوت ميكند زماني است كه چيده ميشوند زيتون هاي سبز قبل از رسيدن و يا خام انتخاب ميشوند.
در حالي كه زيتون هاي سياه در حالي كه ميرسند انتخاب ميشوند زيتون رسيده از رنگ سبز به سياه تبديل خواهد شد و به همين دليل زيتون سياه ناميده ميشود.
ارزش غذايي زيتون
- زيتون حاوي 115 – 145 كالري در هر(100 گرم)، يا حدود 59 كالري در هر10 زيتون است.
- هر 100 گرم زيتون رسيده
- كالري:115
- آب:80 %
- پروتئين:0.8 گرم
- كربوهيدرات:6.3 گرم
- شكر:0 گرم
- فيبر:3.2 گرم
- چربي:10.7 گرم
- اشباع شده:1.42 گرم
- چربي تك غيراشباع :7.89 گرم
- چندغيراشباع:0.91 گرم
سوال بعدي در مورد ارزش هاي غذايي آن است، مواد مغذي زيتون سياه بالاتر يا كم تر از زيتون سبز است؟
واقعيت اين است كه زيتون هاي سبز و زيتون هاي سياه شامل مقادير مغذي مشابهي هستند كه غني از فوايد ويتامين ث، آنتي اكسيدانها مثل فلانوئيد و پلي فنول ها، اولئوروپئين،هيدروكسي تيروزول،تيروزول،اسيد اولانوليك،كورستين و چندين مواد معدني ضروري مثل آهن و مس هستند.
اما صرفنظر از رنگ، بافت و طعم نيز كاملا متفاوت هستند. زيتون سبز بافت سفت تري دارد و طعم آن در مقايسه با زيتون هاي سياه، تلخ است.
بهبود سلامت چشم:
مصرف زيتون سياه ميتواند مصرف روزانه ويتامين آ را تامين كند. همانطور كه ميدانيد
يكي از مزاياي ويتامين آ اين است كه سلامتي چشم و بينايي را بهبود ميبخشد.
منبغ غني آنتي اكسيدان:
همانطور كه در بالا ذكر شد، زيتونها ميتواند به مقداري از آنتي اكسيدان قوي مثل پلي فنولها و فلانوئيد بدن شما را تامين كند نه تنها اين، زيتون هاي سياه نيز غني از ويتامين ث، ويتامين اي و ويتامين آ هستند.
تقويت توليد گلبول هاي قرمز خون:
آهن براي توليد گلبول هاي قرمز خون يا سلول هاي خوني قرمز ضروري است. نقش اصلي گلبول هاي قرمز، توزيع اكسيژن و مواد غذايي به كل سلول هاي بدن است.
عدم وجود آهن ميتواند منجر به توليد پايين گلبول هاي قرمز و تاثيراتي مانند تهوع، سردرد، ميگرن و كم خوني شود.
بهبود شكم:
زيتونها غني از فيبر هستند و يكي از فوايد سلامتي فيبر، شكم سالم است. نه تنها آن، بلكه ويتامين ايي موجود در زيتون نيز براي سلامت گوارش بسيار عالي است.
منبع عالي ويتامين ايي :
در مورد فوايد سلامتي ويتامين ايي چه ميدانيد؟ اين نوع ويتامين در ميان آنتي اكسيدان موجود است و همچنين مسئول پوست و شكم سالم و كاهش خطر توسعه سلول هاي سرطاني است.
كاهش ريسك سرطان كولون:
يك چيز ديگر كه در مورد ويتامين ايي بايد بدانيد، زماني كه ويتامين ايي با تك چربي اشباع نشده تركيب ميشود، آنها ميتوانند با سرطان روده بزرگ مبارزه و آن را كاهش دهند.
مفيد براي استخوانها و بافت بدن :
برخي مطالعات نشان داده اند كه خوردن زيتون هاي سياه ميتواند نقش ايبوپروفن را در تسكين برخي دردها در مفاصل و يا بافت هاي ارتباطي جايگزين كند.
اين به آن معني است كه زيتون هاي سياه هم ميتوانند به عنوان كشنده درد عمل كنند.
درمان طبيعي پوست:
تركيب ويتامين ث و ويتامين ايي كه در زيتون هاي سياه يافت ميشوند دلايلي هستند كه چرا اين ميوه به طور مرتب به عنوان درمان طبيعي پوست در نظر گرفته ميشوند.
ويتامين ايي توليد كلاژن را افزايش خواهد داد در حالي كه ويتامين ايي از بازسازي سلول هاي بهينه پوست اطمينان حاصل خواهد كرد.
ويژگي هاي ضد التهابي:
برخي مطالعات ثابت كرده اند كه زيتون هاي سياه حاوي برخي تركيبات فعال هستند كه ميتوانند رشد آنزيم هاي خاص را مهار كنند كه ميتواند منجر به التهاب شود.
تقويت قلب :
ريشه مشكلات قلبي، التهاب است و همانطور كه در مورد قبلي گفته شد، زيتون هاي سياه حاوي برخي خواص ضد التهاب قوي هستند كه ميتواند از برخي بيماري هاي قلبي عروقي جلوگيري كند.
كاهش فشار خون بالا:
زماني كه از قلب محافظت ميشود كاهش علايم فشار خون بالا بخشي از نتيجه است اما بايد در مورد زيتون هاي سياه كنسرو شده دقت داشته باشيد.
چون حاوي سديم بيشتري است كه ميتواند سلامت قلبي و عروقي شما را به خطر بيندازد پس مهم است كه هميشه برچسبها را بخوانيد چون تركيبات نگهدارنده ممكن است براي سلامتي شما خطرناك باشند.
مديريت سطح كلسترول:
اگرچه زيتون هاي سياه حاوي چربيها هستند اما هنوز هم چربي هاي تك اشباعي خوب هستند كه ميتوانند به مديريت سطح كلسترول شما كمك كنند.
به همين دليل است كه زيتون هاي سياه از غذاهاي سالم هستند كه سطح كلسترول پاييني را براي آن هايي كه ميخواهند سطح سالم كلسترول را داشته باشند، توصيه ميكنند.
تنظيم سطح قند خون :
نه تنها براي قلب و كلسترول خوب نيست، خوردن زيتون هاي سياه نيز براي بيماراني كه مبتلا به انواع خاصي از ديابت تشخيص داده شده اند، خوب است.
به عبارت ديگر، مصرف آن به طور منظم ميتواند به تنظيم سطح قند خون كمك كند.
تقويت مو :
زيتون هاي سياه نه تنها براي پوست خوب بلكه براي مو خوب هستند اين اتفاق در دوران كودكي ميافتد.
اگر كودكاني به با موهاي نازك داريد آنها را تشويق كنيد كه زيتون هاي سياه را مصرف كنند تا موهاي ضخيم و سالم داشته باشند.
تقويت حافظه :
زيتونها حاوي پلي فنول ها، يك ماده شيميايي طبيعي است كه استرس اكسيداتيو را در مغز كاهش ميدهد. با خوردن روزانه زيتون ميتوانيد به بهبود حافظه كمك كنيد.
كنترل اشتها :
با خوردن چند زيتون قبل از غذا، ميتوانيد اشتها خود را كنترل كنيد. اين امر به اين دليل است كه اسيدهاي چرب اشباع نشده موجود در زيتون هاي سالم، فرآيند هضم را آهسته و هورمون را تحريك ميكنند كه پيام سيري و رضايت را به مغز ارسال كند.
كمك به كاهش وزن :
با مصرف زيتون چربي داخل سلولها تجزيه و چربي شكم كاهش مييابد هم چنين گفته شده اين افراد كالري كمتري دريافت ميكنند.
در نتيجه احتمال اضافه وزن در آنها پايين تر است و با مصرف زيتون ترشح هورمون سيري به نام سروتونين افزايش مييابد و به توليد آديپونكتين كه يك ماده شيميايي موثر در سوختن چربي است كمك ميكند.
افرادي كه به دنبال لاغري هستند ميتوانند با خوردن 10 زيتون قبل از غذا سرعت هضم و تا 20 در صد اشتها را كاهش دهند.
افزايش گلوتاتيون در خون :
گلوتاتيون يكي از قوي ترين آنتي اكسيدانها در بدن است و مطالعه اي نشان داد كه خوردن زيتون به مقدار زيادي باعث افزايش سطح گلوتاتيون در خون ميشود.
كاهش آلرژي:
از ديگر مزاياي زيتون كاهش آلرژي است. بررسي هاي انجام شده نشان ميدهد عصاره ي زيتون به عنوان آنتي هيستامين در بدن عمل ميكند.
زيتون ميتواند واكنش هيستامين نسبت به آلرژنها كه در بدن اتفاق ميافتد، را كاهش دهد واكنشي كه باعث ميشود در حين تجربه ي آلرژي نشانه هاي ناخوشايندي را تجربه كنيم.
مبارزه با استرس اكسيداتيو:
اولئوروپين يكي از تركيبات آنتي اكسيدان موجود در زيتون است. اولئوروپين از آسيب راديكال هاي آزاد به سلولها و بافتها جلوگيري ميكند و در نتيجه از پيري و بيماري جلوگيري ميكند.
جلوگيري از لخته شدن خون:
زيتون سرشار از تركيبات مفيد براي قلب به نام فنول است كه خطر تشكيل لخته ي خون را در افرادي كه كلسترول بالا دارند كاهش ميدهد.
افزايش باروري:
بررسي هاي نشان داده، بيماراني كه چربي هاي تك اشباع نشده بيشتري مانند ماده موجود در زيتون،مصرف ميكنند را در رژيم غذايي شان گنجانده اند 3.5 برابر شانس لقاح موفق تري داشتند.
بهبود سيستم ايمني بدن:
زيتون مواد مغذي ضروري و اسيدهاي چرب بدن را تامين ميكنند كه با التهاب و آسيب مبارزه ميكنند و به روش هاي مختلف سيستم ايمني بدن را بهبود ميدهد.
بدن ميتواند با ويروسها و باكتري هايي كه مضر هستند، مبارزه كند هنگامي كه سيستم ايمني بدن عملكرد خوبي دارد.
تقويت كننده قواي جنسي:
زيتون سبز و سياه به عنوان يك ماده ي تقويت كننده ي قواي جنسي بشمار ميرود و خوردن آن براي مردان و زنان اهميت زيادي دارد.
زيتون سبز مردان را به لحاظ جنسي قوي ميسازد و زيتون سياه ميل جنسي را در زنان افزايش ميدهد.
مبارزه با بيماري آلزايمر:
آلزايمر يكي از شايع ترين بيماري هاي جهان بشمار ميرود كه بر اثر تحليل رفتن عصبها رخ ميدهد.
از ويژگي اصلي اين بيماري، ميتوان تجمع پلاكت هاي بتا آميلوئيد در سلول هاي مغزي را نام برد اما مواد موجود در زيتون ممكن است به از بين بردن اين پلاكها از سلول هاي مغزي كمك كنند.
رژيم غذايي مديترانه اي كه حاوي زيتون و روغن زيتون است، تأثيري خوبي بر عملكرد مغز دارد.
پيشگيري از سرطان روده:
هنگامي كه ويتامين ايي با چربي هاي تك اشباع شده تركيب ميشود، ميتواند با سرطان روده مقابله كند و احتمال ابتلا به آن را كاهش دهد. زيتون منبع سرشار از ويتامين ايي است.
كاهش ابتلا به سرطان سينه:
طبق پژوهش هاي انجام شده زنان يوناني كه در رژيم غذايي خود زيتون بيشتري داشتند 22 درصد احتمال ابتلا به سرطان سينه در آنها كمتر بود.
درمان التهاب پانكراس:
سعي كنيد زيتون و روغن زيتون را به رژيم غذايي تان بگنجانيد زيرا با خاصيت شفا بخشي كه دارد در درمان بسياري از بيماريها موثر است.
زيتون فلاونوئيد دارد كه ميتواند از آسيب به پانكراس محافظت كنند و به دليل خاصيت ضد درد و ضد التهابي كه دارد، ميتواند براي رفع التهاب و درد شديد ناشي از التهاب پانكراس موثر واقع شود.
هشدارهايي در مورد خوردن زيتون:
مهم ترين چيزي كه بايد بعد از انتخاب زيتونها بدانيد و سپس به رژيم غذايي روزانه خود اضافه كنيد اثر جانبي است كه ممكن است رخ دهد.
آلرژي :
در حالي كه آلرژي مربوط به گرده درخت زيتون، شايع است،اما آلرژي به خود زيتون نادر است. پس از خوردن زيتون، افراد حساس ممكن است واكنش هاي آلرژيك را در دهان يا گلو تجربه كنند.
فلزات سنگين:
زيتون ممكن است حاوي فلزات سنگين و مواد معدني نظير بورون، گوگرد، قلع و ليتيوم باشد. مصرف يك مقدار زياد از فلزات سنگين ممكن است به سلامتي شما آسيب برساند و ريسك ابتلا به سرطان را افزايش دهد.
با اين حال، مقدار اين فلزات در زيتون به طور كلي زير حد مجاز قانوني است. بنابراين، اين ميوه ايمن در نظر گرفته ميشود.
آكريلاميد:
آكريلاميد با افزايش خطر ابتلا به سرطان در برخي مطالعات مرتبط است، اگرچه ديگر دانشمندان ارتباط را مورد سوال قرار ميدهند.
با اين حال، مقامات توصيه ميكنند ميزان مصرف آكريلاميد را تا حد ممكن محدود كنند. برخي از انواع زيتون – به خصوص – زيتون هاي رسيده سياه كاليفرنيا ممكن است حاوي مقادير بالايي از آكريلاميد به دليل پردازش باشند.
مي تواند باعث اسهال شود:
چربي بالاي موجود در زيتون ممكن است باعث برخي مشكلات گوارشي مانند اسهال شود. زيتون خواص روان كنندگي دارد پس وقتي به مقدار زياد از آن مصرف كنيد، سيستم بدني ما نمي تواند بطور كامل آن را هضم كند در نتيجه، باعث اسهال خفيف تا متوسط ميشود.