زردچوبه را بهتر بشناسيم
زَردچوبه يا زَرچوبه يا زَردهچال با نام علمي Curcuma longa نوعي گياه و ادويه اي از رده زنجبيلوارها (Liliopsida)، راسته زنجبيلها Zingiberales، تيره زنجبيليان Zingiberaceae و گونه زردچوبهايها Curcuma است.
پودر زردچوبه به رنگ زرد تيرهاست كه يكي از پركاربردترين ادويهها محسوب ميشود و رويشگاه اصلي ان هند است.
زردچوبه بخش اصلي ادويه معروف كاري را كه در بسياري از غذاهاي هندي به كار ميرود را نيز تشكيل ميدهد.
زردچوبه گياهي است چندساله كه در هند و كشورهاي جنوب آسيا بهبار ميآيد و دماي حدود ۲۰–۳۰ درجه سانتيگراد و محيط مرطوب باراني نياز دارد.
ساقههاي زيرزميني گوشتي گياه يا ريزوم جمعآوري شده و پس از جوشاندن در آب و سپس خشككردن، آسياب شده و پودر زرد مايل به نارنجي تهيه ميشود.
زردچوبه عمدهترين ادويه مورد مصرف در غذاهاي آسيايي است. در جنوب و جنوب شرقي آسيا اين گياه بهصورت خودرو در جنگلها وجود دارد.
موارد مصرف
ريشه خشكشده و آسيابشده آن به تنهايي يا مخلوط با ديگر ادويهها در ايران، پاكستان و هند مصرف زيادي دارد. از برگهاي آن در بعضي مناطق آسيا به صورت دُلمه نيز استفاده ميكنند.
هرچند زردچوبه به عنوان طعمدهنده از مواد اصلي ادويهها است، اما از آن به عنوان رنگ غذايي نيز در پارهاي از مناطق استفاده ميكنند.
تركيب شيميايي
تركيب شيميايي زردچوبه شامل ۵ درصد اسانس و ۵ درصد ماده اصلي زردچوبه، يعني پليفنلي بنام كوركومين است.
در زردچوبه مواد مغذي زيادي وجود دارد كه تأثيرات خوبي بر سلامت انسان دارد. از جمله مواد مغذي مهم در زردچوبه ويتامين C، ويتامين B6، آهن و پتاسيم در اين ادويه كمي تندي و شوري وجود دارد.
خواص و كاربردهاي درماني زردچوبه
زردچوبه به غلبه بر التهاب كمك ميكند و به درمان ناخوشي هاي تحريك كننده مانند سرطان و ورم مفاصل هم كمك ميكند.
به خاطر تركيبات كوركومين اش، اين ادويه نيز فوايد عصبي و سلامتي قلبي عروقي را نيز به همراه دارد.
1- ويژگي هاي ضد التهابي زردچوبه:
در مطالعات متعدد، كوركومين، يك تركيب قوي در زرد چوبه است كه ميتواند تورم بدن را كاهش دهد. يكي از راه هاي افزايش مصرف زرد چوبه، اضافه كردن آن به غذاها در هنگام آشپزي است كه ممكن است قبلاً انجام ميداديد.
شما ميتوانيد چاي زرد چوبه را نيز بنوشيد، چهار فنجان آب و يك قاشق چاي خوري زرد چوبه را بجوشانيد.
همچنين ميتوانيد ليمو يا عسل براب طعمش اضافه كنيد.
2- ويژگي هاي عالي آنتي اكسيداني زردچوبه:
زردچوبه به نابود كردن راديكال هاي آزاد، مهار پراكسيداسيون، و كاهش پيچيدگي هاي آهن مشهور است كه همه آنها نتيجه مستقيم ويژگي هاي آنتي اكسيدان آن هستند.
نه تنها زرد چوبه، بلكه حتي روغنش هم خواص آنتي اكسيداني اش را دارد.در مطالعه اي ديگر كه بر روي موشها انجام شد، زرد چوبه توانست از استرس اكسيداتيو ناشي از ديابت به خاطر خواص آنتي اكسيدان آن جلوگيري كند.
3- زردچوبه براي بهبود سلامت مغز
كوركومين موجود در زرد چوبه ميتواند تجديد حيات سلول هاي مغزي را نيز افزايش دهد. و آروماتيك تورمرون، يك تركيب فعال ديگري در زرد چوبه است كخ ميتواند رشد سلول هاي بنيادي عصبي در مغز را تا 80 % افزايش دهد.
كوركومين موجود در زرد چوبه ميتواند به درمان افسردگي، ديسكينزي ناخوشايند (اختلال در حركت داوطلبانه) و نوروپاتي ديابت كمك ميكند. در مطالعات ديگر حيوانات، كوركومين نيز اثرات سودمند تري نسبت به استرس مزمن به نمايش گذاشته بود.
4- زردچوبه براي جلوگيري از بيماري هاي قلبي:
ويژگي هاي آنتي اكسيداني زردچوبه به ويژه در مورد ديابت، تحت حفاظت قلبي قرار دارند.
كوركومين موجود در زرد چوبه به كاهش سطح كلسترول خون كمك ميكند در نتيجه به سلامت قلب كمك ميكند.
5- زردچوبه براي جلوگيري از سرطان:
كوركومين خواص ضد سرطاني را در مطالعات متعدد به نمايش گذاشته بود. در واقع، كشورهايي كه هر روز حدود 100 تا 200 ميلي گرم زرد را مصرف ميكنند، احتمال ابتلا به سرطان كمتري دارند.
در برخي از بيماران سرطاني كه از زردچوبه استفاده ميكردند، ايجاد تومور كاهش يافته. در برخي موارد ديگر، مواد شيميايي سيستم ايمني كه سلول هاي سرطاني را از بين ميبرند، بيشتر متمركز شده اند.
6- تاخير در پيري و جوان ماندن با زردچوبه :
زردچوبه حاوي رنگدانه هاي كوركومينوييد هستند كه به ژن هايي تبديل ميشوند كه سنتز آنتي اكسيدانها را افزايش ميدهند.
اين كار از سلول هاي مغز و پوست از آسيب راديكال آزاد محافظت ميكند، غلظت را بهبود ميبخشد و حتي تشكيل خطوط و چين و چروك ظريف را كاهش ميدهد.
7- زردچوبه براي كمك به درمان ديابت :
طي يك بررسي علمي، كوركومين ميتواند سطح گلوكز خون را كاهش دهد در نتيجه به جلوگيري از ديابت كمك ميكند. در مطالعه اي ديگر، افراد پيش ديابت كه به مدت 9 ماه دوز تجويزي از كوركومين را دريافت كردند، احتمال ابتلا به ديابتشان كم تر شد.
اين تركيب همچنين ميتواند نحوه عملكرد سيستم ايمني فعال در بيماران مبتلا به ديابت نوع 1 را نيز تغيير دهد. همچنين ميتواند داروهاي ايمن سازي تجويز شده براي بيماران مبتلا به ديابت نوع 1 را تقويت كند.
در مطالعه اي ديگر، مكمل هاي كوركومين استرس اكسيداتيو تجربه شده توسط موش هاي ديابتي را كاهش داده بود.
كوركومين موجود در زرد چوبه ميتواند به درمان اختلالات كبد مرتبط با ديابت نيز كمك كند. اين اثر، آب مرواريد ديابتي را در موش هاي آزمايشگاهي و در عين حال مطالعه ديگري كه توسط دانشگاه چيني پزشكي پكن اجرا شد، سركوب كرده بود.
8- زردچوبه براي بهبود ايمني بدن:
خاصيت ضد التهابي زرد چوبه ميتواند به افزايش ايمني تا حد زيادي كمك كند. مشخص شد كه كوركومين برخي از سلول هاي ايمني خاص را متوقف ميكند كه وقتي بيش از حد كار ميكنند، ميتواند منجر به بيماري هايي مانند بيماري هاي قلبي و چاقي شود.
9- زردچوبه مانند ضد عفوني كننده طبيعي كار ميكند:
زردچوبه خواص آنتي باكتريايي عالي را در برابر انواع مختلف باكتريها نشان ميدهد كه برخي از آنها شامل اي.كولاي، استافيلوكوكوس اورئوس و تيفي سالمونلا) و ويژگي هاي ضد عفوني كنندگي آن ميشود.
10- زردچوبه براي سم زدايي كبد:
طبق گفته مركز پزشكي مريلند، كوركومين موجود در زرد چوبه، توليد صفراي كبد را تحريك ميكند. كبد، همانطور كه ميدانيم، از صفرا براي بيرون كردن سموم استفاده ميكند.
همچنين كيسه صفرا، سلول هايي را كه تركيبات مضر را ميشكنند، توليد ميكند.اثرات سم زدايي كوركومين آن قدر خوب است كه ميتواند براي درمان مسموميت جيوه اي هم استفاده شود.
11- زردچوبه براي كاهش درد قاعدگي:
به گفته يكي از مطالعات ايراني، كوركومين موجود در زردچوبه به منظور كاهش شدت علائم قاعدگي يافت شد. اين اثر را ميتوان به اثرات ضد التهابي آن نسبت داد.
طبق گزارش كالج دولتي اورگرين، از زرد چوبه ميتواند براي درمان دردهاي قاعدگي استفاده شود – همانطور كه توسط طبيبان سنتي چيني و هندي مورد استفاده قرار ميگرفت.
12- زردچوبه يك ضد درد طبيعي:
از آنجا كه به تسكين التهاب كمك ميكند، زرد چوبه ميتواند به عنوان مسكن طبيعي عمل كند. به ويژه براي درد هاي آرتروز صدق ميكند.
همچنين زردچوبه گردش خون را بهبود ميبخشد كه ميتواند به حذف درد كمك كند. دو قاشق سوپ خوري زرد چوبه را با آب مخلوط كنيد تا خميري را به دست آوريد و اين را به منطقه تحت تاثير اعمال كنيد.
13- زردچوبه براي درمان اختلال دستگاه گوارش:
طبق يك مطالعه، بيماري هاي معده مانند بازگشت اسيد معده ميتواند ناشي از التهاب و استرس اكسيداتيو باشد و بايد با ضدالتهابها و آنتي اكسيدانها درمان شود.
به همين دليل است كه زرد چوبه ميتواند يك گزينه عالي باشد. زرپچوبه همچنين ميتواند حساسيت مري را به اسيد كاهش دهند و علائم رفلاكس معده را كاهش دهد..
14- زردچوبه براي كمك به كاهش وزن و متابوليسم:
آيا ميدانيد كه چاقي منجر به التهاب در بدن ميشود كه در نهايت منجر به ديابت و بيماري هاي قلبي ميشود؟ خواص ضد التهابي زرد چوبه در ابتداي كار با اين حق سروكار دارد.
مصرفش به جلوگيري از كلسترول و قند خون بالا كمك ميكند كه به چاق نشدن كمك ميكند. زماني كه بدن شما درگير مبارزه با التهاب زياد نيست، تمركز بر روي كاهش وزن آسان تر است.
هم چنين زردچوبه گرماي بدن را افزايش ميدهد كه ميتواند متابوليسم شما را بهبود بخشد. كوركومين متابوليسم چربي را تنظيم ميكند، كه در چاقي و مشكلات مرتبط نقش دارد.
آنتي اكسيدان هاي موجود در زرد چوبه، نقش حياتي در افزايش سلامت پوست بازي ميكنند. اين ادويه در درمان آكنه و حتي پسوريازيس كمك ميكند.
چنين ميتواند علائم كشش و تجمع رنگ پوست را درمان كند. فوايد زردچوبه براي پوست شامل موارد زير است:
15- بهبود پسوريازيس با زردچوبه:
زرد چوبه ميتواند مانع از آنزيم هاي التهابي در ارتباط با پسوريازيس شود.
همچنين ميتواند سطح سيتوكنين را كاهش دهد، كه التهاب سلول را تحريك ميكند و ممكن است منجر به پسوريازيس شود.
استفاده از زرد چوبه براي پسوريازيس بسيار ساده است. ميتوانيد نصف قاشق چاي خوري از زرد چوبه را برداريد و به آب اضافه كنيد.
سپس آن را به هم بزنيد تا خميري را به دست آوريد. يك لايه نازك از اين پماد براي پسوريازيس مفيد است. لباس نخي و تنفسي بپوشبد و اجازه دهيد يك شب بماند.
پارچه را برداريد و صبح روز بعد پوست خود را با آب گرم تميز كنيد.خاصيت ضد التهابي زردچوبه ميتواند مزاياي بسيار خوبي در درمان پسوريازيس داشته باشد.
16- زردچوبه و بهبود آكنه و خشكي پوست :
خاصيت ضد باكتري زرد چوبه به درمان آكنه كمك ميكند. و خواص ضد التهابي آن، التهاب ناشي از جوشها را درمان ميكند. زردچوبه ميتواند براي پوست روغني به عنوان شستشو دهنده صورت و يا يك پك صورت استفاده شود.
همچنين ميتوانيد از زرد چوبه به اين منظور استفاده كنيد. شير و زردچوبه خواص درماني بزرگي دارند كه ميتوانند به درمان آكنه كمك كنند.
يك قاشق چاي خوري از زرد چوبه و 3 قاشق سوپ خوري شير – همراه با 2 قاشق سوپ خوري آرد و چند قطره عسل. خوب مخلوط كنيد و يك لايه نازك از اين مخلوط را روي صورت خود بماليد.
بگذاريد 20 دقيقه بماند تا خشك شود. سپس ميتوانيد ماسك را با آب بشوييد و مرطوب كننده مورد علاقه خود را بزنيد.
شير و زردچوبه همچنين ميتواند به درمان پوست خشك كمك كند. همان ماسك صورت ميتواند به اين هدف كمك كند.
18- زردچوبه از چين و چروك جلوگيري ميكند:
به گفته يك مطالعه ژاپني، زرد چوبه ميتواند از تشكيل چين و چروك و رنگدانهها جلوگيري كند. هم چنين از كاهش خاصيت ارتجاعي پوست ناشي از نوردهي مزمن UVB جلوگيري ميكند.
19- زردچوبه براي درمان علائم كششي:
زردچوبه براي علامت هاي كششي عالي عمل ميكند. اين كار دوباره به دليل كوركومين كه به غشا سلولي نفوذ ميكند وجود دارد. كوركومين مشهور است كه خواص فيزيكي غشا سلولي را تغيير ميدهد در نتيجه ممكن است علائم كشش را نيز التيام بخشد.
همچنين ميتوانيد از زردچوبه به عنوان كرم و يا كشك استفاده كنيد. اين خمير را قبل از حمام به كمر و شكم خود بماليد. حدود 20 دقيقه صبر كنيد. سپس خمير را در حمام بشوييد.
19- زردچوبه براي بهبود سوختگي و التيام زخم :
خواص ضد التهاب و ضد عفوني كننده زرد چوبه به تسكين سوختگي كمك ميكند. همچنين، براي سوختگي (حداقل، بيشتر آن ها) وقتي از زرد چوبه استفاده ميكنيد بدتر نخواهد شد.
همچنين ميتوانيد زرد چوبه را با ديگر روغنها مخلوط كنيد تا درمان را افزايش دهيد. به سادگي اين تركيب را به مناطق متاثر اعمال كنيد.خواص آنتي اكسيداني و انقباضي زردچوبه به التيام زخمها و كاهش اثر زخم كمك ميكنند.
20- زردچوبه براي درمان رنگدانه هاي پوستي:
خاصيت سفيدكنندگي زرد چوبه ميتواند به درمان رنگدانه هاي پوست كمك كند. هم چنين اين گياه ميتواند پوست را از عفونت دور نگه دارد.
تنها كاري كه بايد انجام دهيد اين است كه يك قاشق چاي خوري از زرد چوبه و عصاره ليمو را مخلوط كنيد. مخلوط را به منطقه آسيب ديده بماليد و بگذاريد 20 دقيقه بماند.
حداقل يك ساعت جلو خورشيد نرويد. با آب سرد بشوريد. شما ميتوانيد اين كار را هر روز قبل از حمام انجام دهيد.
21- زردچوبه براي درمان ترك كف پا:
خواص انقباضي زرد چوبه به التيام ترك هاي پا كمك ميكند. ميتوانيد مقادير مساوي روغن كرچك و روغن نارگيل را با هم مخلوط كنيد و كمي زرد چوبه به آن اضافه كنيد تا خميري درست شود.
اين خمير را روي پاشنه هاي ترك خورده خود بماليد و بگذاريد 15 دقيقه بماند. سپس با آب سرد بشوييد.
22- زردچوبه براي درمان هيرسوتيسم يا پرمويي:
اين شرايطي است كه در آن موهاي صورت افراطي زياد ميشوند – و اين ناشي از عدم تعادل هورموني است. استفاده از زرد چوبه به اين مساله كمك ميكند. حتي خوردن زرد چوبه ميتواند با عدم تعادل هورموني كه پرمويي را به همراه دارد، درمان كند.
23- زردچوبه براي كمك به سم زدايي:
شما ميتوانيد اسكراب زرد چوبه را آماده كنيد كه به پوست شما كمك ميكند. يك قاشق سوپ خوري زردچوبه را با يك قاشق سوپ خوري آب و سركه سيب (يا گلاب) مخلوط كنيد. اين مخلوط را به آرامي به مناطق مشكل دار ماساژ دهيد.
بگذاريد 15 دقيقه بماند و سپس با آب بشوييد. اگر رنگ زردي باقي بماند ميتوانيد از يك تميز كننده ملايم استفاده كنيد. استفاده از اين اسكراب دو بار تا سه بار در هفته به حذف سلول هاي مرده از روي پوست كمك ميكند.
تركيبات زرد چوبه براي جلوگيري از از دست دادن مو مفيد است و به درمان بيماري هايي مثل شوره سر كمك ميكنند. فوايد زردچوبه براي موهاي شما عبارتند از:
24- زردچوبه براي جلوگيري از ريزش مو:
مطالعات ويژه اي ميگويند كه كوركومينوييد زرد چوبه ميتواند به جلوگيري از ريزش مو كمك كند. با اينكه مدرك كافي براي اين كار وجود ندارد، اما استفاده از زرد چوبه در موي شما هيچ گونه عوارض مضري نخواهد داشت.
25- زرچوبه براي كمك به درمان شوره:
مخلوطي از زرد چوبه و روغن زيتون ميتواند شوره سر را از بين ببرد و سلامتي پوست سر را بهبود بخشد. نسبت هاي مساوي از هر دو را با هم مخلوط كنيد و بگذاريد 20 دقيقه قبل از شامپو زدن، روي موهايتان بماند.
26- زردچوبه براي درمان سندرم روده تحريك پذير
زردچوبه همچنين براي درمان بيماري هاي گوارشي مرتبط با سندروم روده تحريك پذير مورد استفاده قرار ميگيرد كه ناشي از التهاب است.
با توجه به گزارش دانشگاه مركز پزشكي مريلند، كوركومين ميزان دو آنزيم در بدن انسان را كاهش ميدهد كه مسئول التهاب هستند.در صورتي كه از مكمل كوركومين براي ورم مفاصل استفاده ميكنيد.
اين مقدار مورد توصيه شده توسط بنياد ورم مفاصل است – 500 ميلي گرم از كوركومين، دو بار در روز است. اما توصيه ميكنيم قبل از اينكه به دنبال مكملها برويد، با پزشك خود صحبت كنيد.
28- كاهش برنزه شدن پوست
اين ادويه شگفت انگيز به كاهش برنزه شدن كمك ميكند. پس چگونه ميتوان از زردچوبه استفاده كرد؟ كمي زرد چوبه را همراه با مقداري شير و عصاره ليمو مخلوط كنيد. اين مخلوط را به مناطق متاثر بماليد. بعد از اينكه اجازه داديد به درستي خشك شد، آن را با آب بشوييد.
28- زردچوبه به عنوان كرم شب
همچنين ميتوانيد از كرم شب زردچوبه براي بهبود رنگ چهره خود استفاده كنيد.
كمي بادام (و پوست كنده) و يك قاشق چاي خوري از زرد چوبه، كشك، عصاره ليمو، زعفران و پودر چوب صندل. همه چيز را با هم مخلوط كنيد و در يخچال بگذاريد.
هر شب مخلوط را بماليد و آن را در صبح بشوييد.
29- زردچوبه ضد سرطان سينه است
در يك مطالعه چيني، كوركومين در درمان سرطان سينه موثر يافت شد. اين تركيب همچنين براي محافظت در برابر سرطان روده بزرگ در يك مطالعه ديگر پيدا شد. اين كار با حساسيت سلول هاي سرطاني به شيمي درماني انجام ميشود كه راه را براي حذف عناصر نرم كننده هموار ميكند. كوركومين همچنين ميتوانند در دهان بيماراني كه از بدخيمي هاي گردن و سر رنج ميبرند كاربرد دارد و رشد سرطان را كاهش ميدهد. همچنين كشف شد كه كوركومين از عملكرد آنزيم رشد سرطان جلوگيري ميكند.
30- تقويت حافظه انسان با زردچوبه
مطالعه ديگر نشان ميدهد كه خواص آنتي اكسيدان كوركومين ميتواند حفظ حافظه در انسانها را بهبود بخشد.
در يك مطالعه ديگر، تركيب، آپوپتوز (مرگ سلولها به عنوان بخشي از رشد ارگانيسم) را مهار كرده بود – اثرات آن را به خواص آنتي اكسيداني كوركومين نسبت داد.
انتخاب زردچوبه:
اين روزها، گياهان خشك و ادويه در سوپرماركتها رواج زيادي دارند. اما بهتر است آنها را از فروشگاه هاي ادويه محلي در منطقه خود خريداري كنيد زيرا مجموعه گياهان خشك و ادويه از كيفيت برتر و نسبتاً تازه تري است. هميشه زرد چوبه ارگانيك بخريد.
زرد چوبه به شدت متفاوت است و نوع انتخاب پودر زرد چوبه بسيارمهم است. اغلب زرد چوبه با مواد ديگري مخلوط ميشود تا رنگ زردش را به آنها بدهد.
براي دفع خطراتي كه ممكن است ناشي از استفاده از مواد رنگي مصنوعي باشند، مورد استفاده قرار ميگيرد. زرد چوبه در پودر كاري بالاترين ميزان كوركومين را دارد كه به طور متوسط در وزن 3.14 % است.
زردچوبه هم در تكه هاي بزرگ و هم به صورت پودر در دسترس است و بايد پس از تاييد طراوت و كيفيت، خريداري شود.
نگهداري زردچوبه:
پودر زردچوبه بايد در يك ظرف كاملاً بسته نگهداري شود و در جاي خشك و خنك نگهداري شود، كه از نور محافظت شود. زرد چوبه بايد در يخچال قرار داده شود. بايد از گرماي بيش از حد اجتناب كرد چون ميتواند روغن اسانس معطر خود را پخش كند.
از طرف ديگر نور خورشيد ميتواند رنگش را محو كند. ظرفش بايد به شدت پس از استفاده بسته شود. قرار گرفتن در معرض هوا براي مدت طولاني باعث رفتن طعم و بويش ميشود.