مهم ترين خواص زعفران و البته عوارض سوء مصرف آن
خواص زعفران به خصوص در درمان بيماريها به اندازه اي است كه لقب ادويه طلايي نرا به آن داده اند.
نكته جالب اينجاست كه خواص زعفران براي سلامت بدن، درمان و زيبايي هم باعث شده تا پاي اين ادويه طلايي به صنعت توليد مواد بهداشتي و زيبايي باز شده است.
تمام آنچه بايد در مورد خواص و فوايد زعفران بدانيد
زعفران، ادويه طلايي با تاريخچه 3هزار ساله دارويي و خواص متعددي است. زعفران از زمان هاي بسيار قديم در مقاصد دارويي و آشپزي استفاده ميشود و با تحقيقات علمي اين مزايا نيز به اثبات رسيده است.
خواص طلاي سرخ ايران زمين براي درمان و زيبايي به قدري است كه لقب طلاي سرخ را برازنده ي آن كرده است، خواصي كه در كتب مختلف طب سنتي بارها به ان اشاره شده است.
انواع زعفران و تشخيص زعفران اصل و خالص
براي اطمينان از خريد زعفران اصل، از خريد زعفران هاي پودر شده، صرفه نظر كنيد. معمولا زعفران هاي آسياب شده به دليبه دليل تريب شدن با گلرنگ، داراي رنگ و عطر كمتري نسبت به گل اصلي زعفران هستند.
به همين دليل قيمت كمتري دارند و مشتري بيشتري مايل به خريد اين نوع زعفران ميباشد. به طور كلي، زعفران “دخترپيچ”، بهترين نوع زعفران است.
در اين زعفران صددرصد طبيعي، سر ريشه دست نخورده ميماند و مانند نخ قرمزي است كه پايين آن سفيد و نيمه بالاي آن قرمز ميباشد.
براي پودر كردن زعفران نبايد از آسياب استفاده كرد چرا كه موجب هدر رفتن مقداري از آن ميشود. براي پودر كردن از زعفران كوب هاي دستي استفاده نماييد.
بهبود خلق و خو
زعفران به دليل تركيبات فعالش كه اثرات زيادي در سيستم غدد درون ريز ما دارد، بسيار شناخته شده است.
يكي از خواص زعفران اين ادويه اعجاب برانگيز، تحريك ترشح هورمون هاي خاصي كه باعث خوشحالي ما ميشود باعث بهبود روحيه كلي ما خواهد شد.
عملكرد سالم اعصاب
عملكردهاي سالم عصبي توسط بدن شما بسيار مورد نياز است. اگر عملكرد عصبي سالم داشته باشيد، از بسياري از بيماري هاي ناشي از عملكرد ضعيف سيستم عصبي مانند مشكلات كنترل مثانه، از بين رفتن عملكرد عضلات و غيره جلوگيري ميشود.
مصرف زعفران باعث بهبود سلامت عصبي شما ميشود. دليل اين امر اين است كه اين ادويه حاوي مقادير زيادي ويتامين B،به خصوص ويتامين B6 است. ويتامين B6 به سيستم عصبي ما كمك ميكند تا عملكرد يكنواختي داشته باشد. بنابراين، احتمال ابتلا به بيماري هايي كه ناشي از عملكرد ضعيف عصبي هستند، كاهش مييابد.
بهبود گردش خون
اگر ميخواهيد سلامت متابوليسم خود را حفظ نموده يا بهبود ببخشيد، مصرف زعفران ايده خوبي خواهد بود. زعفران براي بهبود گردش خون در بدن بسيار ضروري است. بنابراين، باعث افزايش سوخت و ساز بدن و درمان اختلالات كليه، مثانه و كبد ميشود.
ارتقاي عملكرد سلول
زعفران حاوي مواد مغذي زيادي است كه بر روي عملكردهاي مختلف از جمله عملكرد سلول شما تأثير مثبتي خواهد گذاشت. مواد مغذي مانند پتاسيم و منيزيم براي تحريك رشد سلول و ترميم آسيب هاي اطراف بافتها بسيار مفيد هستند.
بنابراين جاي تعجب ندارد كه زعفران براي ترميم عملكرد سلولي بدن شما واقعاً مفيد است.
بهبود دستگاه گوارش
به عنوان يك منبع گياهي، جاي تعجب نيست كه زعفران براي بهبود و حفظ سلامت دستگاه گوارش بسيار مفيد باشد. به طور خاص، زعفران به دليل وجود تركيبات مختلفي كه به عنوان ضد اختلال عمل ميكند.
براي دستگاه گوارش و تحريك هضم بسيار مناسب خواهد بود.
درمان سرما خوردگي
زعفران طبيعتي گرم دارد بنابراين ميتوان براي درمان سرماخوردگي از آن استفاده نمود.
مناسب براي سلامت جنسي
اگر ميخواهيد سلامت جنسي خود را حفظ كنيد، درصورتي كه به طور مرتب شروع به مصرف زعفران كنيد، تاثير بسيار خوبي خواهد داشت.
زعفران منبع گياهي است كه از مدتها قبل براي معالجه مشكلات جنسي مختلف مورد استفاده قرار ميگرفت. اعتقاد بر اين است كه براي مردان، زعفران منبع خوبي براي بهبود و تقويت باروري است.
در همين حال، در صورتي كه اخيراً به سندرم پيش از قاعدگي و اسپاسم قاعدگي مبتلا هستيد، مصرف زعفران بسيار مناسب است.
تقويت كننده عالي براي تقويت پوست
گذشته از خواص زعفران براي بهبود سلامت كلي پوست، در واقع يك ماده تقويت كننده عالي براي پوست شما نيز است. اگر ميخواهيد به دور از جوش هاي سرسياه و منافذ پوست مسدود شده باشيد.
اجزاي آنتي اكسيداني موجود در زعفران، اين گزينه را بسيار مناسب ميكند. در صورتي كه از قبل داراي جوش هاي سرسياه بوده يا منافذ مسدود شده بوده ايد.
استفاده از زعفران به عنوان ماسك صورت ميتواند يك لايه بردار عالي براي مقابله با آن باشد. زعفران همچنين راديكال هاي آزاد را از بين ميبرد و گردش خون در اطراف صورت شما را بهبود ميبخشد كه البته اين امر باعث ميشود صورت شما نسبت به گذشته محكم تر به نظر برسد.
تقويت استحكام استخوان
به نظر ميرسد كه زعفران براي بهبود قدرت استخوان در بدن نيز بسيار مفيد خواهد بود. بسياري از مطالعات تحقيقاتي نشان داده اند كه زعفران حاوي برخي تركيبات معدني و آلي است كه براي بهينه سازي مصرف غذايي به خصوص دريافت كلسيم، ضروري است.
درمان مشكلات دستگاه گوارش
يكي ديگر از مزاياي سلامتي مصرف زعفران اين است كه شما يك دستگاه گوارش سالم داشته باشيد. اين امر به اين دليل است كه زعفران داراي اثرات شناخته شده اي براي جلوگيري از بسياري از مشكلات مرتبط با دستگاه گوارش است.
بهبود افسردگي
مطالعات ثابت كرده است كه زعفران اثر ضد افسردگي را به بدن ميبخشد. اين اثر ضد افسردگي زعفران توسط تركيبات فعال مانند كروسين و كائمپرفرول تأمين ميشود.
بهبود حافظه
توسط برخي مطالعات ثابت شده است كه زعفران ميتواند حافظه به ويژه حافظه بلند مدت را بهبود بخشد و به فرآيند يادگيري كمك كند.
محتواي كروسين و كروستين زعفران ميتواند تشكيل سلول هاي مغزي را بهبود بخشد و از آسيب ديدن آن جلوگيري كند.
جلوگيري از آلزايمر
آلزايمر نشانه زوال عقل است و نوعي بيماري است كه در طي دوران سالمندي، بيمار حافظه خود را از دست ميدهد.
طبق مطالعه اي كه در سال 2009، گزارش شده است، زعفران ميتواند از مغز در مقابل از دست دادن حافظه و جلوگيري از آلزايمر و زوال عقل كمك كند.
حفظ بينايي سالم
محتويات كروسين موجود در زعفران ميتواند به طور قابل توجهي جريان خون در شبكيه و قرنيه را افزايش داده و باعث بهبود عملكرد شبكيه چشم ها شود.
زعفران براي درمان رتينوپاتي ايسكميك و دژنراسيون ماكولا در سالمندان نيز مفيد است.
كاهش خطر ابتلا به بيماري هاي قلبي عروقي
آنتي اكسيدان موجود در زعفران با بهبود سلامت قلب و عروق ميتواند خطر بيماري قلبي را به ميزان قابل توجهي كاهش دهد.
شيري كه پنجاه ميلي گرم زعفران به آن اضافه شده و دو بار در روز مصرف ميشود، ميتواند در كاهش اكسيداسيون ليپوپروتئين كه در شريانها تشكيل شده است.
به ميزان قابل توجهي كاهش يابد. مطابق مطالعه اي در سال 1998، اين روش درماني براي بيماران مبتلا به بيماري عروق كرونر (CAD) مناسب خواهد بود.
كاهش فشار خون
مزاياي سلامتي زعفران مطابق مطالعه اي در سال 2003 گزارش شده است كه تركيبات فعال زعفران ميتوانند به تنظيم فشار خون طبيعي و كاهش فشار خون بيمار كمك كنند.
پتاسيم موجود در زعفران در مديريت فشار خون در رگ هاي خوني و جريان خون سيستميك نيز مؤثر است.
مبارزه با التهاب
خواص زعفران به دليل دارا بودن آنتي اكسيدانهاي موجود براي مبارزه با التهاب بهترين انتخاب است. زعفران حاوي فلاونوئيدها، تانن ها، آنتوسيانين ها، آلكالوئيدها و ساپونينها است كه ميتوانند به عنوان آنتي اكسيدان، باعث كاهش التهاب موجود در بدن ميشوند.
عامل سقط جنين و يا برطرف كننده زايمان سخت
يكي ديگر از خواص زعفران اين است كه مصرف زعفران در زمان بارداري، شخص را براي زايمان آسان آماده ميكند.
اما مصرف زعفران در سه ماه اول امدام هاي جنين در حال تشكيل است موجب آسيب رسيدن به جنين ميشود.
زيرا باعث افزايش هورمون پروستاگلاندين در رحم شده و اثر تحريكي مستقيم روي عضلات صاف رحم دارد. بنابراين احتمال سقط جنين را افزايش ميدهد.
مصرف متعادل زعفران در دوران بد از سه ماهگي مفيد است و مادر را براي زايمان آسان آماده ميكند. زعفران باعث خاصيت ارتجاعي در نسوج رحم ميشود و زايمان را راحتتر ميكند.
تاثير زعفران مصرف شده در اين دوران، چند ساعت قبل از زايمان با شروع شدن درد و با دريافت عصبي گيرنده هاي درد و توليد هورمون پروستا گلاندين نشان داده ميشود.
هورمون پروستا گلاندين درهنگام وضع حمل باعث انقباض ماهيچه هاي ديواره رحم ميشوند و اثرتحريكي مستقيم روي عضلات صاف رحم و شل كنندگي سرويكس دارد.
به همين دليل مصرف متعادل زعفران در بارداري ، ميزان پروستا گلاندين در رحم در زمان تولد نوزاد افزايش پيدا ميكند و زايمان سخت را راحت تر ميكند.
بهبود كيفيت خواب
تركيب شير و زعفران قبل از خواب ميتواند كيفيت خواب را بهبود بخشد. زعفران حاوي منيزيم است كه ميتواند با آرام كردن اعصاب، خواب آلودگي را تقويت كند. در داروهاي آرام بخش، زعفران داراي خاصيت آرام بخش براي بدن عمل ميكند.
درمان زخم معده
اثر ضد گاستريك در زعفران ميتواند به طور قابل توجهي بيماري زخم معده را درمان كند.پ
گزارش شده است كه زعفران، معده را در برابر آسيب مخاط معده ايجاد شده توسط برخي از مواد به نام ايندومتاسين و عامل نكروز كننده، محافظت ميكند و همچنين از توليد بيش از حد اسيد معده كه ميتواند به ديواره معده آسيب برساند، جلوگيري ميكند.
بهبود زخم و سوختگي
با استفاده موضعي از زعفران، ميتوان از خواص زغفران براي درمان و التيام بخشيدن به زخم و سوختگيها كمك گرفت.
جلوگيري از ابتلا به پاركينسون
براساس مطالعه اي در سال 2005،كروستين يك ماده فعال موجود در زعفران است كه ميتواند به جلوگيري از پاركينسونيزم يا بيماري پاركينسون، كمك كند. اين بيماري ميتواند توانايي صحبت كردن و حركت را كاهش دهد.
جلوگيري از بروز سرطان
بر اساس برخي از تحقيقات، گزارش شده است كه يكي از خواص زعفران پيشگيري از سرطان ميباشد.
آنتي اكسيدان و مواد مؤثر زعفران، اثر راديكال هاي آزاد در بدن را مسدود كرده و جهش DNA را كه منجر به رشد بيش از حد سلولها ميشود، مهار ميكند.
مهار رشد تومور
تومور نوعي اختلال است كه باعث رشد غير طبيعي سلول ميشود اما متفاوت از سرطان است، تومور به بافت ديگر بدن گسترش نمي يابد.
زعفران به علت ماده مؤثر موجود در آن خواص ضد توموري دارد كه با كاهش خطر تومور، رشد سلول هاي تومور را در بدن مهار كند.
جلوگيري از ديابت
عصاره زعفران پانكراس را از آسيب محافظت ميكند و موجب بهبود حساسيت به انسولين در بدن ميشود.
با افزايش سطح انسولين و تقويت حساسيت به انسولين، زعفران يكي از بهترين ادويهها براي جلوگيري از ديابت است.
درمان ورم
ورم يا ادم يك اصطلاح پزشكي براي تورم بدن است كه در اثر تجمع آب در زير پوست ايجاد ميشود. از زعفران ميتوان براي درمان ورم استفاده كرد.
درمان آكنه
آكنه به عنوان يك عامل آزار دهنده در زيبايي پوست، بر اثر عوامل مختلفي ايجاد ميشود. آكنه در اثر عفونت لايه زيرين پوست و انسداد منافذ رخ ميدهد.
فقط با استفاده از زعفران ميتوان آكنه را درمان كرد. زعفران را با عسل مخلوط كنيد، چند دقيقه روي پوست ماليده و سپس صورت را با آب ولرم بشوييد.
روشن كردن پوست
زعفران نه تنها باعث درمان آكنه مي شود، بلكه حاوي آنتي اكسيدان زيادي است كه منجر به روشن كردن و رفع لكه هاي پوست ميشود. مقداري زعفران را با شير مخلوط كرده و آنرا به صورت خود بماليد. بعد از چند دقيقه آن را با آب بشوييد.
از بين بردن جاي جوش
با تهيه ماسك زعفران ميتوان جاي جوش را رفع نمود. كافي است يك قاشق چاي خوري زعفران را با يك قاشق غذاخوري ماست و يا خامه ترش به همراه يك قاشق چاي خوري عسل تركيب كرده و روي پوست صورت و گردن خد بماليد.
پس از نيم ساعت، پوست خود را با آب ولرم شستشو دهيد.
كاهش اثر الكل
طب هندي از ديرباز از خواص زعفران استفاده كرده تا تأثير الكل مانند استفراغ، ضعف، سرگيجه، سردرد و ساير موارد را كاهش دهد.
زعفران حاوي بسياري از تركيبات فعال است كه اثر جانبي الكل را كاهش داده و شخص از اعتياد به الكل خلاص ميشود.
درمان سردرد
زعفران حاوي منيزيم است كه ميتواند عصب را آرام كند و باعث كاهش ضربان مغز ميشود. فقط كافي است زعفران را با شير بنوشيد تا هنگام احساس سردرد، اين اثر مفيد را دريافت كنيد.
بهبود ام اس
كروسين موجود در زعفران از سلول هاي مغزي در ام اس، محافظت ميكند. اين ماده در واقع از آسيب ديدن سلول هاي توليد كننده غلاف ميلين در مغز، جلوگيري مينمايد.
ميلين لايه اي است كه مانند يك عايق محافظ در اطراف نورونها (سلول هاي مغزي) عمل ميكند. بر اساس مطالعات محققان،كروسين در زعفران، تورم و فشار سلولي را كه منجر به از بين رفتن عايق و تصلب شرائين در مغز ميشود را تا اندازه بسياري كاهش ميدهد.
درمان آسم و سرفه
زعفران بيشتر به عنوان محافظ دستگاه تنفسي شناخته ميشود. ماده مؤثر فعال زعفران مانند كروسين و كائمپرفرول ميتواند حمله آسم و همچنين سرفه را به ميزان قابل توجهي كاهش دهد.
درمان بزرگ شدن كبد
بزرگ شدن كبد به عنوان علامتي از بيماري مانند مالاريا، تب دنگي و بيماري هاي ديگر ناشي از عفونت ميكروارگانيسم اتفاق ميافتد. زعفران حاوي خواص ضد التهابي است كه ميتواند كبد بزرگ شده را درمان كرده و عملكرد كبد را در سم زدايي بدن از سموم مضر حفظ كند.
تسكين ناراحتي معده
اگر قبلاً درد معده ناشي از غذا يا استرس را تجربه كرده ايد، مخلوط شير و زعفران را مصرف كنيد، چرا كه باعث كاهش چشمگير احساس بيماري مانند تهوع و استفراغ ميشود.
كاهش عفونت ادراري
فوايد زعفران براي كاهش عفونت هاي ادراري نيز بسيار مهم است. مواد فعال زعفران ميتواند خون را تميز كرده و به مقابله با عفونت هاي مجاري ادراري كمك كند، همچنين از ساخت سنگ مثانه نيز جلوگيري ميكند.
درمان بي نظمي قاعدگي
برخي از زنان با مشكل بي نظمي در عادت ماهانه مواجه هستند، زعفران ميتواند يك راه حل مناسبي براي اين مشكل است. در طب سنتي هند از زعفران براي درمان بي نظمي و گرفتگي قاعدگي استفاده ميشود.
كاهش علائم آرتروز
خواص ضد التهابي زعفران در كاهش خطر و علائم آرتروز مفيد است. آرتروز شرايطي است كه در اثر بيماري خود ايمني ايجاد ميشود. افرادي كه از ورم مفاصل رنج ميبرند معمولاً در مفاصل خود درد شديد دارند. مصرف منظم زعفران در واقع ميتواند به كاهش درد مفاصل كمك كند.
كاهش كلسترول
با بررسي هاي اثبات شده در مطالعه اي، از زعفران ميتوان براي كاهش سطح كلسترول استفاده كرد. كلسترول بد در بدن،چندين مشكل جدي مانند بيماري قلبي و ديابت ايجاد ميكند كه به عنوان عامل مرگ و مير بالا در جهان محسوب ميشود.
بهبود عملكرد ريه
ريه ارگان اصلي دستگاه تنفسي انسان است و زعفران تأثير بالقوه اي در محافظت از سلول هاي ريه و بافت آن از چندين عفونت و بيماري ديگر مانند برونشيت دارد. از زعفران در تنگي نفس نيز استفاده ميشود.
ترميم سلول هاي بدن
زعفران حاوي پروتئين بالايي است كه ميتواند سلولهاي آسيب ديده را ترميم كند. پروتئين مواد مغذي اصلي است كه به عنوان ساختمان تقريباً تمامي اندام و بافت هاي بدن انسان شناخته ميشود.
پيشگيري از كم خوني
آهن يك ماده معدني مهم براي حفظ عملكرد سالم و طبيعي سلول هاي قرمز خون است. كمبود آهن مي تواند باعث اختلالي به نام كم خوني شود كه منجر به ضعف بدن، خستگي، سردرد و غيره ميشود. زعفران مقداري آهن را براي بدن فراهم ميكند كه ميتواند بدن را از ابتلا به كم خوني حفظ كند.
جلوگيري از ريزش مو
زعفران ميتواند با تحريك رشد مو ، از ريزش مو جلوگيري كند. افرادي كه مشكل طاسي دارند ميتوانند از زعفران براي تقويت رشد مو استفاده كنند. فقط كافي است از زعفران و روغن كرچك تركيبي درست كرده و سپس آن را حدود 20 دقيقه در محل طاسي بماليد. بعد از 20 دقيقه ميتوان آن را با آب شستشو داد.
تسكين تب
طب سنتي هند براي درمان تب از زعفران به عنوان داروي گياهي استفاده ميكند. خواص ضد التهابي زعفران التهاب را كاهش ميدهد. همچنين وقتي كه فردي تب شديد دارد، دما را كاهش ميدهد.
تسكين درد دندان
برخي از مردم، مراجعه به دندانپزشكي مسئله اي آزار دهنده و ترسناك ميدانند. ميتوان از زعفران به عنوان جايگزين براي درمان درد دندان استفاده كرد.
ماده مؤثر زعفران درد را كاهش داده و عصب موجود در لثه را آرام ميكند. مقداري زعفران را با شير بنوشيد و يا خمير زعفران را به ناحيه اي كه درد آن در حفره دهان قرار دارد، گذاشته و سپس آن را بشوييد.
خواص زعفران براي خانمها
علت عوارض پيش از قاعدگي و علايم افسردگي، به دليل تغييرات فعاليت سروتونين است. زعفران روي سروتونين در مغز و نحوه فعاليت آن تاثير دارد.
سروتونين به عنوان يك ماده شيميايي نوعي انتقال دهنده عصبي است كه نقش مهمي در خواب، تعديل حالت و رفتار، اشتها و… دارد. اتصال سروتونين به برخي سلول هاي تحريك كننده، علايم افسردگي را بروز ميدهد.
همچنين شرايط بيولوژيك و عوامل خاصي مانند زايمان، هورمون هاي ژنتيك، بارداري و يائسگي در افسردگي موثر هستند.
طرز تهيه دمنوش زعفران
دمنوش زعفران يكي از فرآورده هاي پركاربرد و موثر زعفران در درمان طبيعي بسياري از بيماري هاست. آنچه در پي ميآيد علاوه بر روش تهيه اين دمنوش به خواص و. فوايد آن نيز اشاره شده است.
مواد لازم :
- زعفران 1/4 قاشق مرباخوري به ازاي هر نفر
- عسل يك قاشق غذاخوري
طرز تهيه:اگر به چاي سياه خود كمي زعفران اضافه كنيد باعث خوش طمع تر شدن و رنگ زيباتر چاي ميشويد.
اما براي تهيه دمنوش زعفران،مواد لازم را در قوري ريخته و مقداري آب جوش بر روي آن بريزيد، سپس با يكديگر مخلوط نماييد، پس از حل شدن زعفران و عسل و آب، مقدار آب جوش بيشتري به قوري اضافه كنيد.
به مدت 20 دقيقه بر روي حرارت غير مستقيم قرار دهيد تا دم بكشد. به جاي عسل از شكر و نبات نيز ميتوان استفاده كرد.
همچنين براي تهيه يك دمنوش متفاوت ميتوان 2 قاشق غذاخوري گلاب نيز به آن اضافه كنيد تا يك دمنوش صد درصد آرامش بخش تهيه شود.
خواص دمنوش زعفران :
- اشتها آور و بهبود عملكرد دستگاه گوارش
- خاصيت ضد اضطراب و ضد افسردگي
- رفع نفخ معده و كمك به هضم غذا
- خون سازي
- تسهيل گردش خون و كاهش فشار خون
- خاصيت ادرارآور و پاكسازي كليه و مثانه
- ضدسرطان
عوارض زعفران
تاكنون مواردي پس از مصرف زعفران به عنوان مكمل گزارش شده است. استفاده بيش از حد از زعفران ميتواند باعث اضطراب، خواب آلودگي، ناراحتي معده و حتي واكنش آلرژيك شود.
افرادي كه از اختلال دوقطبي رنج ميبرند، بايد از مصرف زعفران خودداري كنند زيرا اين امر ميتواند نوسان خلقي را در مادر باردار و شيرده را تقويت كند.
زعفران همچنين ممكن است با برخي از داروها مانند وارفارين يا داروهاي فشار خون تداخل داشته باشد. قبل از شروع استفاده از زعفران با پزشك خود مشورت كنيد.
از مهم ترين عوارض مصرف زياد زعفران عبارتند از :
- كاهش ضربان قلب
- سردرد
- ضعف شدن حواس
- اسهال
- استفراغ
- سرگيجه
- بي حالي
- رنگ پريدگي
- سقط جنين
- علايم مسموميت با زعفران
- خونريزي از بيني
- حالت تهوع
- اسهال خوني
- ادرار خوني
- خونريزي رحم
- كوليك روده
- سرگيجه
- زرد شدن پوست و مخاط بدن
- مصرف بيش از حد آن در دوران قاعدگي،برابر است با افزايش ميزان اضطراب