ويتامين ث | فوايد اين ريز مغذي براي سلامتي- آذرماه 1399

ويتامين ث (vitamin C) يا ال-آسكوربات يا اسكوربيك اسيد ريز مغذي حياتي براي گونه‌هاي پيشرفته پستانداران (انسان، ميمون‌ها و مانند اين‌ها) و تعدادي از گونه‌هاي پرندگان و برخي ماهي‌هاست.

تقريباً بجز مواردي كه در بالا ذكر شد بقيه جانداران اين ويتامين را در بدن خود مي‌سازند.

در سده نوزدهم و در جريان مبتلا شدن بسياري از دريانوردان به بيماري اسكروي اين دريانوردان چاره كار را در مصرف مركبات ديدند و بالاخره در سال ۱۹۲۸ اين ويتامين در ميوه پرتقال كشف شد و اسيد اسكوربيك نام گرفت.

اين ويتامين كه از ويتامين‌هاي محلول در آب است، در ميوه‌ها مخصوصاً ميوه‌هاي ترش و مركبات و ديگر ميوه‌ها و گياهان سبزيجات و صيفي‌ها موجود است.

اين ويتامين در برابر حرارت و مواد قليايي و طول زمان از بين مي‌رود و در واكنش‌هاي شيميايي بدن يك حمل‌كننده الكترون است.

از مهم‌ترين آنتي اكسيدان‌ها است كه نقش مهمي در سلامتي بدن و دستگاه ايمني دارد.

ويتامين ث

حقايقي درباره ويتامين ث

ويتامين C يك ويتامين محلول در آب است، كه در بدن انسان ساخته نمي شود و لذا يك ماده غذايي ضروري براي بدن به حساب مي‌آيد.

ميزان مورد نياز روزانه آن بسته به سن افراد از ۴۰ تا ۱۲۰ ميلي گرم متفاوت است و اين نياز در زمان حاملگي و شيردهي افزايش مي‌يابد.

افراد سيگاري به روزانه ۳۵ ميلي گرم ويتامين C بيشتر از افراد معمولي نياز دارند.

ويتامين ث در ميوه‌ها و سبزيجات

ويتامين C در بسياري از ميوه‌ها و سبزيجات به وفور يافت ميشود. منابع سرشار ويتامين ث (به ترتيب ميزان ويتامين موجود در آنها) شامل گروه مركبات (پرتقال، ليمو و گريپ فروت)، انواع فلفل شيرين (قرمز، زرد و

سبز)، كيوي، بروكلي، توت فرنگي، گوجه فرنگي، كلم قرمز، گل كلم و طالبي مي‌باشند. اين ويتامين  به طور طبيعي در غلات وجود ندارد و به صورت غني شده به آنها افزوده مي‌شود.

از آنجا كه حرارت باعث تجزيه شدن اسيد آسكوربيك (ويتامين ث) مي‌گردد، پختن سبزيجات و ميوه‌ها به خصوص با حرارت بالا باعث از بين رفتن بخش عمده ويتامين ث مي‌شود.

ويتامين ث به عنوان آنتي اكسيدان

ويتامين C در بدن به عنوان آنتي اكسيدان عمل كرده و از سلولها در برابر آسيب ناشي از مواد شيميايي مضر موسوم به راديكال هاي آزاد محافظت مي‌نمايد.

راديكال هاي آزاد در اثر سوخت وساز درون سلولي، آلودگي هوا، سيگار كشيدن و اشعه ماوراء بنفش به وجود مي‌آيند و اين ويتامين مي‌تواند از بدن در برابر آسيب ناشي از اين مواد محافظت نمايد.

ويتامين ث همچنين به عملكرد بهتر ساير آنتي اكسيدانها مانند ويتامين E و A در بدن كمك مي‌كند.

ويتامين ث در ساخت كلاژن

ويتامين C براي ساخت مواد مهمي از قبيل كلاژن (پروتئين ساختماني پوست، مو، استخوان و بسياري از بافتهاي بدن)، ال- كارني تين و برخي از مواد شيميايي كه نقش ناقل پيام هاي عصبي را دارند، مورد نياز بدن

مي باشد.

وجود اين ويتامين براي عملكرد مناسب دستگاه ايمني ضروري است و بدون وجود آن فرآيند بهبود زخم‌ها (به دليل ساخته نشدن كلاژن) اتفاق نمي افتد. ويتامين ث همچنين ميزان جذب آهن از روده‌ها را افزايش مي‌دهد.

كمبود شديد ويتامين ث

اگرچه كمبود شديد ويتامين C امروزه در كشورهاي پيشرفته به ندرت اتفاق مي‌افتد، با اين حال اين كمبود

مي تواند به بيماري اسكوربوت (Scurvy) منجر گردد.

از علائم اين بيماري مي‌توان به خونريزي هاي زير پوستي و مخاطي، عدم بهبود زخم ها، درد مفاصل، خونريزي لثه‌ها و از دست دادن دندانها اشاره كرد.

در مراحل شديدتر ممكن است بيمار دچار كم خوني گردد و حتي فوت نمايد. اين بيماري به راحتي با مصرف

ميوه‌ها و سبزيجات داراي ويتامين ث درمان مي‌گردد.

ويتامين ث در بدن افراد سيگاري كمتر از افراد ديگر است!

تحقيقات نشان داده اند كه سطح خوني ويتامين c در بدن افراد سيگاري و يا كساني كه به طور مداوم در معرض استنشاق دود سيگار هستند، كمتر از افراد ديگر مي‌باشد.

از سوي ديگر دود سيگار حاوي مواد سمي و راديكال هاي آزاد مي‌باشد كه براي خنثي كردن آنها بدن به ميزان بيشتري از ويتامين ث نياز دارد.

از اين رو توصيه مي‌شود كه هر دو گروه ذكر شده، ميزان بيشتري از اين ويتامين را در رژيم غذايي روزانه خود بگنجانند.

ويتامين ث

ويتامين ث مي‌تواند خطر ابتلا به انواع سرطان را كاهش دهد!

تحقيقات علمي نشان داده اند كه مصرف ويتامين c مي‌تواند خطر ابتلا به انواع سرطان را به طور موثر

كاهش دهد.

اين تاثير احتمالا از سه طريق اتفاق مي‌افتد: كاهش توليد و يا تشكيل مواد سرطان زا مانند Nitrosamines)، تنظيم و تقويت سيستم ايمني در مقابل عوامل سرطان زا (كارسينوژن) و اثر آنتي اكسيدان در برابر راديكال هاي آزاد كه از عوامل اصلي ايجاد انواع سرطان به شمار مي‌آيند.

ويتامين ث پيشگيري از بيماري هاي قلبي – عروقي

ويتامين ث همچنين نقش مهمي در پيشگيري از بيماري هاي قلبي – عروقي و سكته هاي قلبي و مغزي ايفا

مي نمايد.

ويتامين ث با اثر آنتي اكسيدان خود جلوي آسيب به ديواره شريان‌ها و تصلب شرايين (آترواسكلروز) را مي‌گيرد.

ويتامين ث همچنين باعث بهبود ترشح ماده اي طبيعي از ديواره رگها مي‌شود كه در گشاد كردن رگها و كاهش فشار خون نقش مهمي دارد.

مصرف ويتامين ث فراوان و كاهش ابتلا به سرماخوردگي

تحقيقات علمي نتوانسته اند اين باورعمومي را به اثبات برسانند كه مصرف ويتامين ث فراوان، جلوي ابتلا به سرماخوردگي در مراحل اوليه را مي‌گيرد.

مصرف مقادير زياد ويتامين ث در حد ۱۰۰۰ ميلي گرم در روز، تنها در افرادي كه تمرينات سخت بدني انجام مي‌دهند (مانند ورزشكاران حرفه اي و يا سربازان) توانسته ميزان ابتلا به سرماخوردگي را كاهش دهد.

ولي در افراد عادي بي تاثير بوده است. به هر حال مصرف مكمل هاي ويتامين ث (مانند قرص جوشان و پودر) ممكن است دوره سرماخوردگي را كوتاه تر كرده و يا از شدت علائم آن بكاهد.

دريافت ويتامين ث از منابع طبيعي

با توجه به وفور ويتامين ث در بسياري از سبزيجات و ميوه ها، توصيه مي‌شود كه اين ويتامين حتي الامكان از منابع طبيعي آن تهيه و به صورت تازه مصرف گردد.

به عنوان مثال مصرف يك عدد پرتقال متوسط و يا نصف ليوان فلفل شيرين مي‌تواند نياز كامل روزانه به اين ويتامين را تامين نمايد. مصرف بيش از مقادير مورد نياز

روزانه ويتامين ث تا حد ۱۸۰۰ تا ۲۰۰۰ ميلي گرم معمولا در كوتاه مدت باعث عوارض جانبي نشده و مقادير اضافي آن از بدن دفع مي‌گردد، ولي در درازمدت در افراد مستعد مي‌تواند باعث ايجاد سنگ كليه گردد.

برگرفته از وب سيات مجله سلامتي سيب